Wasplaatsen gecombineerd met het gemeentehuis.
De noodzaak tot het installeren van wasplaatsen geeft de gemeentebesturen een mogelijkheid om op deze wijze ook een gemeentehuis te bouwen.
De mairie/lavoir (gemeentehuis/wasplaats) onderscheidt zich van de anderen door een typische architectuur die de dubbelfunctie mogelijk maakt.
De utilitaire diensten (wasbekken, spoelen, waterput, drinkplaats) bevinden zich op de benedenverdieping vaak overwelfd en veelal geopend door bogen of een zuilengalerij, terwijl de vergaderzalen en de kantoren op de eerste verdieping gevonden worden.
Op de foto's het mairie-lavoir van Lissey. Een vergelijkbare wasplaast is te vinden in Mont-devant-Sassey en één in Liny-devant-Dun, deze is echter dicht gemaakt en omgebouwd tot werkplaats. Foto's: Moulin le Cygne.
Deze gebouwen worden volgens een vast ontwerp gebouwd, waardoor ze even herkenbaar zijn als de kerken: men gebruikt een klassieke architectuur in vooral Dorische stijl. Symbolische attributen dragen bij om het karakter van gebouw verder bepalen: een balkon of een monumentale versierde trap die in het centrum van het gebouw wordt geplaatst, symboliseert de hogere rangorde van het gemeentebestuur.
De mairie/lavoir staat symbool van de scheiding van de seksen: op de bovenverdieping het kantoor van de mannen die de staats- en communautaire zaken bespreken; op de benedenverdieping de vrouwen, die zich met de privé, huishoudelijke en zelfs intieme zaken en roddels bezighouden.
Er zijn er niet zo erg veel, de wasplaatsen met op de eerste verdieping een plaats om de was te drogen.
Speciale wasplaatsen voor het wassen van de geitenwol, het wassen van de olijven, speciaal voor de groenten (lavoir à légumes), etc.
De wasplaatsen die gebouwd zijn in een tunnel, onder de weg door zoals in Remoiville (foto), of verzonken in de grond als in La Harazee (foto).
Wasplaatsen met veel spoelbakken en ingenieuze systemen om het water daarover te verspreiden (foto Marville).
Wasplaasten met groteske sculpturen als in Lacroix-sur-Meuse (foto links) en Mauvages, genoemd 'le Deo', in neo-egyptische stijl met imponerend beeld (foto rechts).
Dorpen als Maxey-sur-Vaise met vele wasplaatsen en een beek die volledig bestraat is.
De privé-lavoirs, gewoon een stoepje aan de waterkant (foto) of een eigen waterbasin in de tuin.
Wasplaatsen die worden gebruikt als eendenhok, woning, verenigingszaal, garage, opslag voor de supermarkt (Lacroix-sur-Meuse), houthok,etc.
Wasplaatsen met 'moderne' sculpturen. Zoals de wasplaats in Vigneulles-lès-Hattonchâtel, gebouwd in 1921 en geschonken door Miss Skinner. (foto links)
Billy-sous-les-Côtes, een bijzondere en gerestaureerde wasplaats gebouwd van een ijzeren constructie. Hier werd Gustave Eiffel (Eiffeltoren) als inspiratiebron gebruikt.
Delut, met het pittoreske kerkhof. Nonsard met het sculpture van een wasvrouw. (foto rechtsonder)
Foto's: Moulin le Cygne